Rys historyczny

Parafia Mordy leży na południowym skraju historycznego Podlasia, w ziemi drohickiej, po północnej stronie rzeki Liwiec. Uznana jest za jedną z najstarszych parafii w tym rejonie.

Jej historia wpisuje się w burzliwą historię naszej Ojczyzny, a jej dzieje są nierozerwalnie  związane z historią miejscowości Mordy i okolicznych wsi.

 

W początkach XV wieku Mordy należały do rodziny Koszyckich, dziedziców Czepielina  i Skolimowa. Jak możemy przeczytać w akcie erekcyjnym parafii „…jeden z Koszyckich, Jan, założył w 1408 r. w Mordach kościół parafialny św. Michała i uposażył go gruntami tudzież dziesięciną od braci osiadłych w Skolimowie i Czepielinie…” W archiwum kurii diecezjalnej w Siedlcach w aktach dotyczących parafii Mordy, w protokole wizytacji kanonicznej z 1920 r. wpisany jest akt erekcyjny parafii. Został przepisany z kopii uwierzytelnionej z księgi wizytacji kanonicznych z 1737 r.  Po założeniu parafii przez Jana Koszyckiego, biskup diecezji łuckiej Andrzej Spławski, herbu Leliwa erygował parafię kanonicznie. Niestety do naszych czasów nie zachował się dokument erekcyjny biskupa.

 

Pierwotny kościół w Mordach był drewniany. Jego fundator Jan Koszycki oraz kolejni następcy za troskę o bieżące utrzymanie świątyni otrzymali przywilej w postaci własnej ławki w kościele, która była usytuowana w prezbiterium obok ołtarza. W 1523 r. Elżbieta z Hlebowiczów Ościkiewiczowa zapisała kościołowi w Mordach wieś Klimonty i ok. 89 ha ziemi w samych Mordach. W zamian zobowiązała  proboszcza do utrzymywania wikarego i nauczyciela. W 1529 r. sprzedała Mordy królowi Zygmuntowi  I  Staremu, pozostawiwszy sobie tylko Głuchów i część Wojnowa.  Dobra te 23 lata później w testamencie przekazała królowi Zygmuntowi Augustowi, który w krótkim czasie sprzedał Mordy Mikołajowi Radziwiłłowi, zwanemu Czarnym. Radziwiłł był wyznania kalwińskiego więc kościół zamienił na zbór protestancki, a na miejsce wypędzonego proboszcza obsadził pastora. Panowanie różnowierców w Mordach skończyło się w 1571 r., kiedy miasto przeszło na własność rodziny Ciecierskich. Wtedy też do Mordów powrócił katolicyzm jako wyznanie dominujące. Niestety zmiana ta nie nastąpiła spokojnie. W wyniku przejmowania, świątynia uległa spaleniu. Ród Ciecierskich został zmuszony do wybudowania nowej, drewnianej świątyni.

 

Obecny, murowany kościół parafialny w Mordach wybudowano prawie dwieście lat później. Około 1706- 1710 r. jego budowę rozpoczęli Stanisław i Jan Godlewscy, gdy ich ród wszedł w posiadanie majątku Mordy. Z powodu zniszczeń powstałych w wyniku wojny północnej nastąpiła przerwa w pracach budowlanych. Budowę świątyni dokończył Baltazar Ciecierski, ówczesny dziedzic majątku Mordy, który uznany jest za głównego fundatora. Inicjatorem i „duszą” budowy był ówczesny proboszcz parafii Mordy ksiądz Władysław Sułkowski, będący równocześnie dziekanem łosickim. W 1739 r. ukończono budowę kościoła, choć jego wyposażanie trwało dziesiątki lat.

Został poświęcony 19 marca 1739 r. przez biskupa Stanisława Jezierskiego.

 

Z końcem XVIII wieku parafia Mordy stała się częścią nowo powstałej diecezji Janowskiej czyli Podlaskiej i dekanatu siedleckiego.

 

Dnia 20 maja 1860 r. biskup Józef Twarowski, sufragan podlaski  położył kamień węgielny pod budowę nowej kaplicy na cmentarzu. Jej fundatorem był Jan Zembrzuski, syn ówczesnego właściciela majątku Mordy. Kaplica została zbudowana w stylu gotyckim ze strzelistą wieżyczką a jej poświęcenia dokonał biskup Szymański w dniu 3 czerwca 1862 r.

 

Po uwłaszczeniu w 1864 r. parafia utraciła rozległe beneficjum.

W latach osiemdziesiątych XIX w. powiększyła się o wsie Bejdy i Klimy, a na początku XX w. o Suchodół i Suchodółek. W 1912 r. nowym właścicielem majątku Mordy stała się rodzina Przewłockich.

W 1919 r. z części parafii powstała parafia w Czołomyjach.

W czasie II wojny św. , parafia Mordy doświadczyła wszystkich skutków wojennych tj. : kontyngentów  gospodarczych, licznych aresztowań, więzień i obozów, wielu młodych parafian wywieziono na roboty do Rzeszy.

Okres powojenny również w parafii przyniósł zmiany. 

Z dniem 1 stycznia 1946 r.  została utworzona filia duszpasterska w Bejdach, w znacznym stopniu wyposażona przez parafię w Mordach.